Welkom is een werkwoord
Op kleine zorglocaties wonen mensen met vergevorderde dementie die veel extra aandacht nodig hebben. Zorgpersoneel, familie en vrijwilligers zorgen voor een goede oude dag. Er zijn veel mensen die best vrijwilliger willen worden op zo’n kleine, huiselijke plek. Hoe zorg je ervoor dat deze vrijwilligers gemotiveerd aan de slag blijven?
Op 13 maart zaten vrijwilligerscoördinatoren van grote zorglocaties in Nieuw West om de tafel tijdens onze inspiratiebijeenkomst Vakmanschap = Meesterschap. Vakvrouwen die de werving doen van vrijwilligers en zorgen voor een goede match op een passende plek. Soms haken vrijwilligers toch af. Hoe komt dat? Wat doen zij om vrijwilligers te behouden? Welke tips kunnen we elkaar geven?
—> Het begint met het zorgpersoneel
Wat betekent het voor hen om met vrijwilligers te werken? Wat verwachten zij van vrijwilligers en wat mag je verwachten? Hoe zorg je dat een vrijwilliger zich welkom, nuttig en nodig voelt? Het is belangrijk dat een vaste medewerker verantwoordelijk is voor de vrijwilligers. Als die basis er niet is haken vrijwilligers snel af. De zorg staat onder druk, zorgpersoneel doet veel op een dag en staan soms alleen op een zorglocatie. Een paar fijne vrijwilligers is de tijdsinvestering echt waard. Als dat inzicht er is en de wil, dan kan je gaan werven.
—> Kennismaken
Ik maak als vrijwilligerscoördinator de kennismakingsafspraak met de nieuwe vrijwilliger op de locatie, ik stem de verwachtingen goed af en schep een eerlijk beeld van de bewoners en doe een korte rondleiding. Daarna zorg ik dat de vrijwilliger gekoppeld is aan de vaste medewerker zodat iemand welkom wordt ontvangen, even kan napraten, een aanspreekpunt heeft na de proefperiode. Als ik denk dat een vrijwilliger niet geschikt is voor het werk neem ik diegene niet aan en verwijs ik door.
—> Inwerkplan
Ik overleg als coördinator maandelijks hoe het loopt met de vrijwilligers op de locaties. Een kort en bondig geschreven inwerkplan helpt de zorgmedewerkers op weg.
—> Open cultuur
Vrijwilligers die al langere tijd werken kunnen de nieuwe vrijwilligers prima inwerken. Ook zijn er soms vrijwilligers die zelf wat kwetsbaar zijn, bv re-integrerend na ziekte of niet goed Nederlandssprekend. Dan is het fijn als deze vrijwilligers op weg geholpen worden. Het is van belang dat vrijwilligers die al langer werken open staan voor nieuwe vrijwilligers. Zorgpersoneel zorgt voor de sfeer en werkcultuur. Als die open en welkom is blijven vrijwilligers graag komen.
—> Gevoel van erbij horen
Een bord waarop zichtbaar is welke medewerkers en vrijwilligers er die dag werken is prettig voor familie, bezoekers, bewoners en geeft de vrijwilliger echt het gevoel dat hij of zij er bij hoort. De nachtdienst zorgt voor het bord.
(tekst loopt door onder de foto)
—> Echte aandacht
In het keukenkastje hangt een lijstje met activiteiten die bewoners prettig vinden om te doen, een soort ideeënlijst. Wandelen, foto’s kijken, biljarten, plaatje draaien. Wie is iemand en wat heeft iemand gedaan in het leven? Dit zorgt ervoor dat vrijwilligers niet alles zelf hoeven te verzinnen en echt aandacht kunnen geven aan de bewoners.
—> Introductie bij de familie
Op Familienet worden nieuwe vrijwilligers geïntroduceerd zodat familie niet voor verrassingen komt te staan. Als we mooie nieuwe spellen of digitale games hebben laten we dat ook weten. Het is fantastisch als vrijwilligers zich hierin verdiepen en ermee aan de slag gaan met de bewoners of de familie leren hoe het werkt.
—> Zich thuis voelen
Het kan soms rustig zijn in de huisjes, dan is het goed als vrijwilligers de kans krijgen op een naburig huisje wat taken te verrichten. Je nuttig voelen, nodig, welkom, moet de eerste tijd echt vanuit de medewerkers komen. De bewoners zijn vaak al zo ziek dat ze je niet herkennen. Zodra de vrijwilliger zich meer thuis voelt zie je dat dingen meer vanzelf gaan.
Met dank aan de vakvrouwen Doetie de Roest van Amstelring, Ansje Visser van Amsta en Judith de Meijer van Cordaan
Nettie Sterrenburg
Organisatieadviseur Vrijwilligers Centrale Amsterdam