Samen zingen: “Kleine geluksmomentjes”

Frank de Klerk (59) wilde na zijn vervroegde pensioen niet naar de sportschool. In plaats daarvan werd hij zwembegeleider van ouderen met dementie. Inmiddels is hij onmisbaar als allround vrijwilliger bij Woonzorgcentrum Het Schouw. Met als hoogtepunt het samen zingen op de woensdagmiddag. “Ik ben langzaam aan het leren dat het best leuk is om ratio en gevoel te combineren.”

In de gemeenschappelijke ruimte aan de IJdoornlaan zitten deze middag zo’n vijftien bewoners in een kring. Frank heeft net “Aan de Amsterdamse grachten” ingezet. De een zingt voluit mee, met stralende ogen. De ander zit diep in zichzelf verzonken, of pikt af en toe een woordje op. Frank gaat de kring rond en maakt al zingend contact: een handgebaar, een blik. “Contact en herkenning, daar draait het om. Soms zie ik iemand even oplichten tijdens het zingen, misschien een paar seconden. Die geluksmomentjes zijn zo belangrijk. En daar word ik zelf ook blij van.”

Liedjes met een verhaal

Frank vindt zichzelf geen beste zanger. Toch weet hij een snaar te raken met de liedjes die hij hier brengt: “Het zijn allemaal liedjes met een verhaal, teksten die je samen kunt beleven. Neem ‘Op een mooie pinksterdag’ van Annie MG Schmidt. Dat brengt herinneringen boven.” De teksten van Wim Sonneveld kent hij allemaal uit zijn hoofd: “Vroeger reed ik regelmatig met mijn oma naar Zeeland. Ze had de onhebbelijke gewoonte om mee te rijden, zo van ‘let op Frank, kijk uit.’ Maar als ik dan een cassette van Wim Sonneveld opzette gaf dat lekker veel afleiding. Dan lette ze niet op de weg.”

“Ik maak een switch”

In zijn werkende leven was Frank pensioenspecialist bij een bank. Een man die vooral met zijn rationele verstand werkte. “Zo werden we ook opgevoed in mijn tijd: zorg dat je goed bent op school, dat je een baan krijgt voor het leven. En je emoties laat je thuis, die zijn privé. Nu ben ik langzaam aan het leren dat het best leuk is die twee te combineren.” Met zijn verstand denkt Frank na over wat hij meemaakt in het contact met de bewoners van Het Schouw. Waar reageren ze goed op, wat maakt hen angstig of afwerend? En die inzichten zet hij weer met gevoel in. “Als je dementie krijgt dan wordt de wereld eng: je kunt hem steeds minder bevatten en het gaat allemaal te snel. Dus je probeert een verdedigingsschil op te bouwen maar die wordt steeds brozer.

De knop om

Ik probeerde een keer een mevrouw te helpen die met haar ijsje geknoeid had. Maar toen ik dichtbij haar gezicht kwam zag ik dat ze dat heel bedreigend vond. Ik ben toen wat servetjes gaan halen en heb heel voorzichtig haar vingers één voor één schoongemaakt. En dat vond ze fijn.” Rustig blijven en alles een beetje luchtig houden werkt goed volgens Frank. “Als ik hier binnenkom, gaat er een knopje om. Dan heb ik een glimlach op mijn gezicht. Dan is alles makkelijk. Want niemand zit te wachten op moeilijk gedoe.”

Glimmende ogen

Intussen heeft Frank de Havenzangers opgezet: “Ik heb je voor het eerst ontmoet, daar bij die waterkant.” Een mevrouw fluistert: “Nee hoor, het was bij dansschool Bonel aan de Rozengracht. Daar heb ik mijn man voor het eerst ontmoet. We zijn meer dan vijftig jaar getrouwd geweest.” Haar ogen glimmen van een dierbare herinnering.

Ook interesse in vrijwilligerswerk? 

Bij Woonzorgcentum Het Schouw staan momenteel deze klussen open.

Kies iets uit dat bij je past. In onze online vacaturebank vind je 1001 mogelijkheden. Of ga eens vrijblijvend langs bij één van onze spreekuren.

Tekst: Winnie van Heesch
Foto: Kitty de Jong