Opeens lijkt het mis te gaan…

Kiekeboe

Apetrots was ik op mijn zwangere buik, ook al duurde het maar liefst vijf maanden voordat je een beetje zag dat ik zwanger was. Ik zag ze overal lopen, mijn medezwangeren. Nu mijn, inmiddels drie, dochters volwassen zijn, zie ik ze maar weinig, zwangere vrouwen. Ik let er niet meer zo op.

Mijn baby werd een dreumes en het was ellendig om te zien dat de kleine meid dacht dat je echt verdwenen was als je de deur achter je dicht deed. Hartverscheurend begon ze te huilen, en hikkend sloot ze mij in haar kleine armpjes als ik weer tevoorschijn kwam uit bijkeuken of gang. Uit het zicht was in haar ogen “van de aardbodem verdwenen, weg, bestond niet meer” Ik liet de deuren open om haar te laten zien dat ik er nog steeds was. En we speelden kiekeboe, met theedoeken over ons hoofd. En zo ontdekte ze langzamerhand dat ik bleef bestaan, ook als ik even weg was.

Later namen we de dochters mee op verre reizen. Frankrijk, Spanje, Portugal. We speelden vakantiespelletjes als we eindeloos lang in de auto zaten en zij zich stierlijk verveelden op de route de Soleil. We hadden geen mobieltjes, tablets of tv schermen in hoofdsteunen. Nee, wij hielden ons bezig met onze omgeving. Ik zie ik zie wat jij niet ziet. Ons meest favoriete spel was het tellen van gele auto’s. Met stift werden streepjes gezet in fris gekochte vakantieblocnotes, voor elke gele auto 1 streepje. Hoeveel gele auto’s heb jij gezien vandaag? Waarschijnlijk niet een, maar straks, als je er op gaat letten, reken maar dat je ze ziet. Zo werkt het dus blijkbaar, als je ergens op gaat letten, dan zie je meer.

Veilige organisatie

Eigenlijk veranderen we niet zo veel als we volwassen mensen zijn. Regelmatig spreek ik organisaties die werken met kwetsbare groepen of kinderen over ons programma “Sociale Veiligheid”. Een programma waarbij we praktisch aan de slag gaan om seksueel misbruik en grensoverschrijdend gedrag in vrijwilligersorganisaties te voorkomen. “Dat gebeurt niet bij ons”, zeggen mensen vaak. “Gelukkig maar”, zeg ik dan, maar ook “Kiekeboe….niet zien betekent niet dat het niet bestaat!”

Als we samen met een vrijwilligersorganisatie aan de slag zijn geweest met het preventieprogramma is het alsof we allemaal gele autootjes hebben geteld. “Als je er op gaat letten dan zie je meer”

Sociale Veiligheid is geen programma om je bang te maken, of overbezorgd of om je tent te sluiten omdat je doodongelukkig wordt van wat zich achter de deuren kan afspelen. Het laat je zien wat je niet zag, waar je geen aandacht voor had. Het laat je nadenken over oplossingen en afspraken om misstanden te voorkomen. Het zet de deuren open om het gesprek met elkaar aan te gaan. Het laat je met frisse ogen kijken naar je organisatie. En wat je aandacht geeft, groeit. In dit geval bewustzijn, luisteren naar je onderbuik en daar wat mee doen. 

En soms gaat het toch mis

Afgelopen week konden organisaties hun vragen en zorgen delen met Peter van den Wijngaard, Bureau Zedenpolitie en Marjolein Leguijt, adviseur Centrum Seksueel Geweld, GGD Amsterdam.

Meestal gaat het goed, zeker als je goede omgangsregels maakt met vrijwilligers, samen zorgt voor een werkcultuur waarin het als prettig wordt ervaren elkaar aan te spreken op gedrag. En als een deelnemer naar je toe komt met een verhaal waarin hij of zij te maken heeft met grensoverschrijdend gedrag van iemand in jouw club? Wat zeg je dan?
–  Goed dat je dit vertelt!
–  Wat kan ik voor je doen?

Advies vragen!

Je wordt nooit deskundig in het afhandelen van ernstig grensoverschrijdend gedrag. Als je denkt dat er seksueel misbruik heeft plaats gevonden, is het goed om direct te bellen, je verhaal te vertellen en je te laten adviseren. De Zedenpolitie is daarvoor! Bureau Zedenpolitie vliegt niet direct uit met gillende sirenes, maar luistert en adviseert. Zijn er signalen die wijzen op grensoverschrijdend gedrag? Je kunt dan het Centrum Seksueel Geweld bellen. Bekijk de sociale kaart.

Straks even opletten als je buiten bent. Hoeveel gele auto’s tel je?

Lees meer over Sociale veiligheid in je organisatie.

Marijke Altenburg & Nettie Sterrenburg