“Je hoeft geen leraar te worden om de nieuwe generatie te helpen”

Als docent kennis doorgeven, daar droomde bedrijfsjurist Machteld de Goederen altijd van. Maar het onderwijs bleek niet bij haar te passen. Inmiddels maakt ze haar droom waar als vrijwilliger bij Studiezalen. Daar geeft ze huiswerkbegeleiding aan kinderen uit kwetsbare buurten. “Ik geniet van het één-op-ééncontact met jonge mensen. Het is een enorme verrijking, ook van mijn eigen leven.”

Oprichter Abdelhamid Idrissi begon in 2010 met Studiezalen,  “Omdat ieder kind iemand nodig heeft die in hem of haar gelooft en een helpende hand biedt wanneer dat nodig is.” Inmiddels krijgen in heel Amsterdam 1.400 jongeren huiswerkbegeleiding van docenten, lifecoaches en vrijwilligers. Machteld (61) helpt op dinsdag in Zuidoost en op donderdag in Nieuw-West. “Ik zie vooral kinderen die het graag goed willen doen op school en aanvoelen dat ze net iets extra’s nodig hebben.”

Aan de slag met vakantie-Duits

Op de studiemiddagen druppelen na school veertig kinderen binnen. “Iedereen gaat zich een beetje settelen en wij maken als vrijwilligers rondjes. Eerst klets ik een beetje met een leerling, en na die zachte landing help ik met het huiswerk.”

Iedere vrijwilliger kan zelf bepalen bij welke vakken hij of zij een leerling wil helpen. “Als jurist ben ik goed in maatschappijleer, maatschappijwetenschappen en geschiedenis. Engels gaat me ook goed af, want ik heb twee dochters die in Engeland wonen. En ik spreek een beetje vakantie-Duits, maar ik doe altijd alsof ik dat ook kan. Plus de eerste drie klassen wiskunde.”

Houd het luchtig bij de jongens

Met de meisjes maakt Machteld – zelf moeder van drie dochters – makkelijk contact. Met jongens is het lastiger. Die willen liever hangen en gamen. Hoe krijgt Machteld ze er toch bij? “Ik houd het luchtig en luister eerst naar de verhalen over docenten die ze stom vinden. Daarna zeg ik: zullen we eens kijken wat we eraan kunnen doen? Hoe leuk zou het zijn als je straks een voldoende haalt?”

Machteld geeft een “brede invulling” aan haar vrijwilligerswerk. Leerlingen mogen haar altijd bellen met concrete vragen. Ook adviseert ze hoe kinderen een probleem bij een docent kunnen aankaarten. Ze gaat weleens mee naar een oudergesprek en helpt kinderen bij de keuze van hun vakkenpakket. “Al met al kost het me soms twintig uur per week. Maar je kunt het als vrijwilliger ook gewoon bij de drie uur van de studiemiddag houden. Ik kies zelf voor een intensievere invulling en krijg van Studiezalen die vrijheid.”

Alternatief voor onderwijscarrière

Machteld vindt de overdracht van kennis heel leuk, vertelt ze. “Eigenlijk al sinds ik zelf op het Montessori Lyceum in Rotterdam zat.” Toch koos ze in eerste instantie voor een carrière als bedrijfsjurist.

Na intensieve banen in de advocatuur en als bedrijfsjurist, stopte Machteld met werken om eerst voor haar gezin, en later voor haar ernstig zieke moeder te zorgen.”Toen mijn moeder na een heel intensieve periode stierf, dacht ik, ik heb altijd docentenopleiding willen doen en ga mezelf niet weer de juristerij in laten lokken. Ik ga een docentenopleiding Nederlands doen.”

Maar die opleiding beviel niet. “Al die regeltjes en dingetjes. Ik heb liever een wat lossere rol. Een vriendin van me kende Abdelhamid en vertelde over Studiezalen. Toen ik op een gegeven moment ‘s nachts wakker lag, dacht ik: ‘Verdomme, ik ben gewoon helemaal op de verkeerde weg, ik ga met Abdelhamid praten’.”

Benader grote problemen op een kleine manier

Dat was vijf jaar geleden. Binnenkort gaat de eerste scholier die Machteld sinds de eerste klas begeleidt, eindexamen doen. “De ontwikkeling die zij heeft doorgemaakt is superleuk om te zien.” Machteld moedigt iedereen aan om te beginnen als vrijwilliger. “We maken ons allemaal zorgen om hele grote en vergaande problemen in de wereld. Maar als je er iets aan wilt doen, moet je het juist heel klein maken. Ik zie al die jonge mensen zitten bij Studiezalen, en dan denk ik: ‘Jullie zijn de toekomst, jullie moeten het gaan doen’. En ik heb levenservaring, ik wil jullie best helpen. Met één-op-ééncontact kun je van grote betekenis zijn voor jongeren.”

Hoe help je een tobbende tiener?

En, heeft Machteld nog advies voor mensen die een tiener in hun omgeving zien worstelen op school? Zeker. “Probeer het niet snel-snel te doen, maar neem zoveel tijd dat je de creativiteit vindt om er met zo’n kind uit te komen. Geen haast, maar vertraging. Dan lukt het. Dan zul je net als ik zien dat het succes heeft.”

Wil je ook vrijwilligerswerk doen bij Studiezalen of bij een andere vrijwilligersorganisatie in Nieuw-West? Neem dan contact op met Jelle Guijt van Vrijwilligers Centrale Amsterdam via j.guijt@vca.nu of telefoonnummer 06-34030720.

Tekst: Ernst-Jan Pfauth

Beeld: Kitty de Jong