Aanpakkers, aankijkers en bijkomers

Foto: Sake Rijpkema

Begeleiden van vrijwilligers in tijden van corona

Onze reactie op een bedreigende situatie is vechten, vluchten of bevriezen. De coronacrisis heeft hetzelfde effect op vrijwilligers: de één gaat koste wat het kost door, de ander weet het even niet meer, en weer een ander trekt zich voorlopig terug. Als vrijwilligerscoördinator zoek je  naar de juiste vorm van begeleiding van vrijwilligers in deze tijd.

Met een aantal Amsterdamse organisaties spraken we tijdens een online inspiratiesessie over de begeleiding van vrijwilligers in crisistijd. Een aantal verrassende inzichten delen we hier. We denken dat zij ook in een post coronatijd bruikbaar zijn.

Vrijwilligers in je team kunnen in deze tijd reageren met oppakken, aankijken of bijkomen. Dat vraagt per reactie een andere manier van begeleiden.

Oppakkers

De oppakkers zitten vol met ideeën en oplossingen en kunnen niet wachten om de handen uit de mouwen te steken en stellen de vraag: Wat is er nodig en wat kunnen we doen? Deze vrijwilligers willen meedenken over alternatieve dienstverlening, doen wat wel kan en zijn bereid andere taken op te pakken. Herken en stimuleer nieuwe talenten en positieve energie die boven komen drijven. Neem hen mee in overleggen en brainstorms over de (veranderende) dienstverlening van je organisatie. Onderzoek samen wat zij direct kunnen betekenen. Geef hen tips om veilig te werken en goed voor zichzelf te zorgen. Bel hen regelmatig over hoe het gaat met hun nieuwe taken, hun eigen gezondheid en welbevinden en vraag wat zij nodig hebben om lekker aan de gang te blijven. Leren zoomen? Andere vaardigheden? Een tijdelijke telefoon of een bakfiets? Laat de buitenwereld zien wat zij doen.

Oppakkers kunnen nieuwe vrijwilligers zijn die via een digitaal platform, een Facebookpagina of VCA in deze tijd direct iets willen betekenen. Vraag hen hoe ze het werk vinden. Hebben ze tips of ideeën? En vraag zonder blikken of blozen: Hoe kan ik jou in mijn organisatie houden?

Aankijkers

De aankijkers wachten even af wat de situatie betekent voor hun vrijwilligerswerk, zichzelf en hun directe omgeving en stellen zich de vraag: wat doet de organisatie in deze tijd, wat wil ik, wat kan ik?

Deze vrijwilligers willen op de hoogte gehouden worden over de stand van zaken. Te zijner tijd meepraten en denken in zoomsessies. Neem hen mee in waar de organisatie staat, wat jullie wel en niet doen, zorg voor heldere informatie. Stuur een filmpje met beeldmateriaal over waar jullie mee bezig zijn of de maatregelen die jullie treffen. Ga het gesprek aan en laat hen eigen keuzes maken en hun eigen verantwoordelijkheid nemen in wat zij wel en niet willen. Laat merken dat die keuzes prima zijn.

Bijkomers

De bijkomers schrikken van de situatie, kunnen angstig zijn en zich even helemaal terugtrekken en stellen zich de vraag: Wat gebeurt er, hoeveel slachtoffers zijn er gevallen, hoe blijf ik zelf veilig en wanneer is dit voorbij? Blijf contact houden met deze vrijwilligers. Bellen, mailen, Whatsappen. Wat ben je aan het doen? We missen je. Wat mis je aan het vrijwilligerswerk? Waar ben je bang voor als we straks weer aan de gang gaan? Heb je tips voor mij? Wat kan ik voor jou doen? Deel goede RIVM informatie met hen. En stel als de tijd rijp is de vraag: Wil je bij ons aan de slag blijven of iets anders gaan doen? Willen ze iets anders? Help hen vervolgens aan een telefoonnummer van een VCA bemiddelaar die het gesprek aangaat en hen verder helpt.

Wat nemen we mee?

Deze tijd levert mooie nieuwe inzichten, werkwijzen en vrijwilligers op. In de overgangsfase naar iets meer versoepeling is het goed om na te denken: wat blijven we online doen, wat gaan we weer fysiek doen? Wat zijn de voordelen van de werkwijze tijdens corona? Wat nemen we mee?

Je kunt met je team een aantal criteria opstellen wanneer je fysiek contact wilt toestaan en wanneer niet. Een beslisboom kan hierbij helpen. Als mensen bijvoorbeeld niet goed bereikbaar zijn via telefoon kan dat een reden zijn om langs te gaan.

VCA adviseurs staan voor je klaar

Wij staan voor je klaar met persoonlijk advies. Kijk voor een adviseur in jouw stadsdeel.